سند ملکی سند ملکی سندی رسمی و قانونی است که سازمان ثبت اسناد و املاک صادر میکند و جزء اسناد رسمی می‌باشد. بنابراین سند ملکی در هر شرایطی که باشد، از اعتبار قانونی برخوردار است.
دلایل ابطال سند ملکی
- طبق ماده ۱۹۰ قانون مدنی، عدم تحقق شرایط صحت و درستی قرارداد خرید و فروش یکی از دلایل بی‌اعتباری سند ملکی است، مانند: عدم مالکیت فروشنده، جعل سند انتقال مالکیت، عدم اهلیت یکی از دو طرف معامله کننده، نبود امضای خریدار یا فروشنده در اسناد که به اصالت سند ملکی خدشه وارد میکند.
- اگر رأی هیأت نظارت موضوع ماده ۱۴۷ قانون ثبت باطل شود، سند انتقال موضوع آن هم باطل است.
- عدم تطابق سند با قوانین ثبتی
- صادر شدن سند ملکی معارض
- وجود اشتباه در سند ملکی
- ثبت زمین‌های مربوط به فوت شدگان توسط افراد سودجو
- صدور سند برای اموال عمومی و املاک موقوفه (بخشیده شده)
در صورتی که یکی از موارد ابطال سند وجود داشته باشد، خواهان می‌تواند با تنظیم دادخواست ابطال سند رسمی ملکی از طریق مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، نسبت به ابطال سند ملکی اقدام نماید. در این صورت سند ملکی با حکم دادگاه باطل میشود.
ابطال سند ملکی بدون مراجعه به دادگاه
- گاهی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور می‌تواند بدون حکم دادگاه اقدام به ابطال سند و ثبت مالکیت نماید. این شرایط هنگامی صلاحیت و اعتبار خواهد داشت که طبق درخواست مراجع قانونی باشد.
- گاهی اداره ثبت اسناد و املاک کشور می‌تواند سند مالکیت معارض را بدون مراجعه به دادگاه ابطال نماید.
- هرگاه ملک در واقع مساحت کمتری نسبت به آن چه که در سند ثبت شده است دارد و شخص بدون توجه به این مسئله سند را امضا کرده باشد در چنین مواقعی شخص می‌تواند بدون مراجعه به دادگاه از اداره ثبت دستور ابطال سند ملکی را دریافت نماید.
- طبق ماده ۲۵ قانون ثبت اختیار ابطال یا اصلاح سند مالکیت به هیأت نظارت سپرده شده است.
شرایط و مدارک لازم
ابطال سند ملکی نیازمند طرح دعوا در محاکم دادگستری است و موضوع آن بی‌اثر کردن یک یا چند سند ملکی است.
سند ملکی ممکن است به درخواست صاحب ملک و یا بنا به حکم دادگاه و گاهی با انتقال مالکیت یا هر دلیل دیگری باطل شود و ارزش خود را از دست بدهد.
خواهان بطلان سند ملکی، باید در تنظیم دادخواست خود شرایط زیر را رعایت نماید:
۱- خواهان باید در دادخواست خود به طور دقیق تمام مشخصات کامل سند را اعم از سند مالکیت یا غیره اعلام کند که شامل: اطلاعات شخصی مالک فعلی سند رسمی و مالک جدید، مشخصات ملکی مندرج در سند مالکیت، شماره پرونده ثبتی، نحوه ابطال سند مالکیت قبلی و شماره و تاریخ مستند ابطال است.
۲- اگر سند رسمی قبل از این نیز باطل شده است، باید به پرونده ثبتی ضمیمه و پیوست شود. دادخواست خواهان نیز پس از انجام تشریفات، باید به صورت بخشنامهای به دفاتر اسناد رسمی ارسال شود تا ابطال سند رسمی اولیه صورت بگیرد.
۳- در بخشنامه باید مشخصات کامل ملک، مالک، تاریخ مستند ابطال سند، شماره سند، امضای مسئول مربوطه و… نوشته شود.
۴- خواهان باید مبالغ تعیین شده توسط دادگاه را پرداخت کند مانند پرداخت قیمت دفترچه سند رسمی ملک
۵- خواهان باید برای احراز و تشخیص هویت، کپی برابر با اصل تمام مدارک شناسایی خود را به دادگاه ارائه نماید و از آنجا که احراز هویت متقاضی یکی از مراحل اصلی برای ابطال سند است، بررسی و تطبیق این مدارک توسط کارشناس مربوطه انجام خواهد شد.
پس از انجام این مراحل، دادگاه پرونده را در قسمت بایگانی نگهداری میکند و رسید آن را به متقاضی میدهد.
