قانون مدنی به تعدادی از عقود در مواد قانون تصریح کرده که به آنها عقود معین گفته میشود. یکی از این عقود که از گذشته تا به حال به اشکال مختلف مورد استفاده قرار گرفته است قرارداد جعاله میباشد.به صورت کلی در این قرارداد شخصی انجام کاری در قبال دریافت مبلغ مشخصی که در عقد ذکر میشود بر عهده دیگری قرار میدهد.
ارکان قرارداد جعاله
این عقد دارای سه رکن اصلی جاعل، عامل و جعل میباشد.
بدین ترتیب شخصی که انجام کار را بر عهده دیگری قرار میدهد را جاعل، شخص متعهد را عامل و مبلغ مورد توافق را جعل میگویند.
این دسته از قراردادها با توجه به اینکه انجام هر عملی میتواند موضوع آن قرار بگیرد در زمینه های زیادی مورد استفاده واقع میشود. نمونه های آنرا میتوانیم در واسطه گری، بانکی، ملکی، وکالت و … مشاهده کنیم.
البته که قالب اصلی تمامی آنها یکسان است اما هر یک از آنها قواعد مخصوص به خود را دارند و تعهدات و الزامات خاصی را طلب میکند.
عقد جعاله عام و خاص چیست؟
قرارداد جعاله دارای تقسیم بندی میباشد که به آن جعاله عام و جعاله خاص میگویند.
تفاوت این دو قرارداد در عامل یعنی انجام دهنده کار میباشد.
در جعاله عام انجام دهنده فعل مشخص نیست و تنها جاعل آن مشخص است که دستور به انجام کاری را میدهد و هر شخصی که دارای توانایی لازم باشد میتواند موضوع این عقد را انجام دهد.
برای مثال شخص جاعل برای پیدا کردن کیف خود که گم شده است مبلغی را به عنوان پاداش تعیین میکند اما عامل که همان پیدا کننده کیف است مشخص نمیباشد و این قرارداد برای همه افراد صادر میشود.
اما در عقد جعاله خاص طرف قرارداد یعنی عامل شخص معین و مشخصی هست. برای مثال شخصی برای بازسازی ملک خود مبادرت به تنظیم قرارداد جعاله با یک معمار خاص میکند که تنها باید بازسازی از سوی او صورت بگیرد.
تفاوت این جعاله عام و خاص زمانی مشخص میشود که فعل موضوع قرارداد انجام پذیرد. در جعاله عام هرکس که کیف را پیدا کرد میتواند درخواست پرداخت پاداش را داشته باشد اما در جعاله خاص، تنها فردی که میتواند درخواست پرداخت هزینه بازسازی را داشته باشد همان معماری هست که نامش در هنگام تنظیم قرارداد به عنوان عامل ذکر شده است.
تعیین مبلغ قرارداد جعاله(جعل)
همانطور که در ابتدای این گفتار اشاره کردیم یکی از ارکان این قرارداد تعیین مبلغ میباشد که به آن جعل میگویند. مبلغی که با این عنوان تعیین میشود میتواند به صورت دقیق و معین باشد یا به صورت مبهم و غیر معین. در حالت اول برای مثال شخص جاعل مبلغ ده میلیون ریال برای کسی که جواهرات گمشده اش را بیابد پاداش تعیین میکند.
در اینجا مبلغ جعل مشخص است. در حالت دوم جاعل بیان میکند که هرکس جواهرات وی را پیدا کند به عنوان پاداش ده درصد از میزان ارزش آن به عنوان پاداش به وی اهدا میشود.
در این صورت مبلغ جعل به صورت مبهمی تعیین شده است. حال ممکن است در برخی موارد مبلغی که از سوی جاعل تعیین شده است دستخوش تغییر گردد.
اگر این تغیر قیمت پیش از انجام کار توسط عامل صورت پذیرد، عامل میتواند با بررسی مجدد اقدام به انجام کار نماید و یا از انجام آن خودداری کند. اما اگر این تغییر صورت پذیرد اما عامل بدون آگاهی نسبت به این تغییر مبلغ کار را به اتمام برساند، اگر مبلغی مورد توافق آنها ودقع نشود اجرت المثل تعیین میگردد.
دریافت مشاوره حقوقی
گروه وکلای ملکبانان با مدیرت وکیل فرشته محمد حسینی و سابقه درخشان و پرونده های موفق طی سال های اخیر آماده بررسی پرونده های قضایی و مشاوره های تخصصی در حوزه ی ملکی می باشد. با اعتماد به وکلای پایه یک دادگستری این موسسه می توانید از استیفای کامل حقوق قانونی خود اطمینان خاطر داشته باشید.
