در بازار املاک، یکی از مسائلی که ممکن است افراد با آن مواجه شوند، خرید و فروش ملک بدون سند رسمی است. این موضوع می‌تواند تبعات حقوقی و مالی بسیاری به دنبال داشته باشد. در این مقاله به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت که آیا می‌توان ملک را بدون سند رسمی خرید و فروش کرد و چالش‌های حقوقی آن چیست.
تعریف سند رسمی ملک
سند رسمی ملکی به سندی اطلاق می‌شود که توسط دفاتر اسناد رسمی تنظیم و ثبت می‌شود و از نظر قانونی به عنوان مدرک معتبر و قابل استناد در محاکم قضایی شناخته می‌شود. این سند اثبات کننده مالکیت فردی است که ملک را به نام خود ثبت کرده و در نتیجه، این فرد حق فروش و انتقال ملک را دارد. سند رسمی علاوه بر اینکه اثبات کننده مالکیت است، حقوق مالک و خریدار را نیز تضمین می‌کند.
خرید و فروش ملک بدون سند رسمی
طبق قانون، برای خرید و فروش ملک باید سند رسمی تنظیم و به ثبت برسد تا حقوق طرفین به‌طور قانونی مورد تایید قرار گیرد. اما در برخی موارد، ممکن است افراد به دلایلی از تنظیم سند رسمی خودداری کرده و معامله ملک را بدون ثبت رسمی انجام دهند. این نوع معاملات معمولاً با مشکلات حقوقی زیادی همراه است.
خرید و فروش ملک بدون سند رسمی می‌تواند به‌ویژه زمانی که ملک در آینده با مشکلات مالکیتی مواجه شود، باعث بروز اختلافات و دعاوی حقوقی شود. این مشکلات می‌توانند شامل چالش‌هایی مانند اثبات مالکیت واقعی، انتقال غیرقانونی مالکیت، یا حتی دزدی اموال باشند.
چالش‌های حقوقی خرید و فروش ملک بدون سند رسمی
مشکلات اثبات مالکیت
یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در خرید و فروش ملک بدون سند رسمی، اثبات مالکیت است. وقتی ملکی فاقد سند رسمی باشد، اثبات اینکه مالک فعلی همان فردی است که حق فروش ملک را دارد، دشوار می‌شود. این می‌تواند به مشکلات قانونی جدی منجر شود و خریدار ممکن است با دعاوی حقوقی روبه‌رو شود.
انتقال غیرقانونی ملک
در صورتی که معامله ملکی بدون سند رسمی صورت گیرد، ممکن است ملک به طور غیرقانونی منتقل شود. در این وضعیت، حتی اگر خریدار مبلغی برای خرید ملک پرداخت کرده باشد، این معامله ممکن است از نظر قانونی باطل باشد و خریدار نتواند از ملک به عنوان مالک قانونی استفاده کند.
مشکل در دریافت تسهیلات بانکی
معامله ملکی که فاقد سند رسمی است، نمی‌تواند برای دریافت تسهیلات بانکی یا وام مسکن استفاده شود. بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات، به سند رسمی برای اطمینان از مالکیت و انتقال قانونی نیاز دارند. بنابراین، معامله ملکی که سند رسمی ندارد، در بسیاری از مواقع از نظر مالی به‌ویژه در حوزه خرید و فروش و دریافت وام، محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند.
مشکلات اجرایی و وصول مطالبات
در صورت بروز مشکلات مالی یا حقوقی، برای پیگیری مطالبات و اجرای حکم تخلیه یا سایر دستورات قضائی، وجود سند رسمی بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که ملکی فاقد سند رسمی باشد، پیگیری قانونی آن به‌ویژه در دادگاه‌های اجرائیات با مشکلات زیادی روبه‌رو می‌شود و نمی‌توان از طریق مراجع قانونی به راحتی پیگیر حقوق مالک شد.
راهکارهای قانونی برای جلوگیری از مشکلات حقوقی
برای جلوگیری از مشکلات حقوقی خرید و فروش ملک بدون سند رسمی، توصیه می‌شود که قبل از هر گونه معامله، تمامی اسناد و مدارک مربوط به ملک را بررسی کرده و اطمینان حاصل کنید که ملک از نظر حقوقی مشکلی ندارد. این موضوع به‌ویژه در خرید و فروش‌های غیررسمی بسیار مهم است.
یکی از راهکارهایی که می‌تواند به جلوگیری از مشکلات حقوقی کمک کند، مشاوره با وکیل متخصص در امور ملکی است. فرشته محمد حسینی، وکیل با تجربه و مدیر مرکز حقوقی ملکبانان، تأکید می‌کند که در معاملات ملکی باید همواره از سند رسمی و معتبر استفاده شود تا حقوق طرفین در معاملات تضمین شود. او همچنین اشاره می‌کند که در صورت معامله بدون سند رسمی، توصیه می‌شود که قراردادهای قانونی تنظیم شده و تمام جزئیات در آن ذکر شود تا از بروز هرگونه مشکل در آینده جلوگیری شود.
معاملات ملکی با اسناد عادی
در مواردی که ملک فاقد سند رسمی است، معمولاً طرفین برای فروش ملک از اسناد عادی یا مبایعه‌نامه‌ها استفاده می‌کنند. این اسناد اگرچه می‌توانند نشان‌دهنده توافق بین طرفین باشند، اما از نظر حقوقی و قانونی ارزش سند رسمی را ندارند و نمی‌توانند به‌عنوان مدرک مالکیت برای انتقال ملک به حساب آیند.
در صورتی که ملک دارای اسناد عادی باشد، لازم است که خریدار تمام جوانب قانونی را بررسی کرده و به کمک مشاوره حقوقی معتبر، از صحت و قانونی بودن معامله اطمینان حاصل کند. همچنین در صورت بروز مشکلات، ممکن است امکان پیگیری قانونی و گرفتن حقوق از دست رفته برای طرفین سخت‌تر باشد.
نتیجه‌گیری
در نهایت، خرید و فروش ملک بدون سند رسمی می‌تواند چالش‌های حقوقی و مالی زیادی به دنبال داشته باشد. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است تمامی معاملات ملکی به صورت رسمی و با اسناد قانونی تنظیم شود. در صورت بروز هرگونه مشکل یا ابهام در معامله ملک، توصیه می‌شود که از مشاوره حقوقی بهره‌مند شوید. فرشته محمد حسینی، وکیل متخصص در امور ملکی و مدیر مرکز حقوقی ملکبانان، می‌تواند در این زمینه به شما راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد و از حقوق شما در برابر مشکلات قانونی دفاع کند.
